Gemeentefusie voor Peer: Waarom nu plots in alle haast?

Enkele conclusies na het informatie- en participatiemoment van 13 maart 2017:

Bestuurskrachtmeting onvoldoende.

De recent uitgevoerde bestuurskrachtmeting biedt onvoldoende garanties om te verzekeren dat de bestuurskracht van Peer voldoende sterk is om de uitdagingen van de toekomst op een goede manier het hoofd te bieden. Dat werd bevestigd door de secretaris van Meeuwen-Gruitrode (fusie met Opglabbeek) en de burgemeester van Horst aan de Maas waar in 2001 en 2010 fusies plaatsvonden (4 gemeenten, in totaal 40.000 inwoners).

Het wachten op de uitslag van de bestuurskrachtmeting, die het schepencollege recent liet uitvoeren, was niet nodig. Er kon begin vorig jaar al gestart worden met informatiewerving en bevragingen. Als dat gebeurd was, stonden we al veel verder dan nu.

Als de bestuurskrachtmeting, waar op gewacht werd, als uitkomst had dat Peer zo bestuurskrachtig is en zal blijven om de extra bevoegdheden, taken en uitdagingen nu en in de toekomst zonder problemen aan te kunnen, kon nog beslist worden om geen fusie aan te gaan. Nu moet alles snel snel beslist worden. Ook de gegadigde fusiepartners Hechtel-Eksel en Bocholt stellen zich vragen bij de haalbaarheid van een fusie op zo’n korte termijn.

Waarom fuseren.

Het is wel duidelijk dat schaalvergroting de bestuurskracht verhoogt, waardoor er meer mogelijkheden zijn om de dienstverlening te verbeteren, om de deelgemeenten en kerkdorpen te versterken etc.

De meeste deelnemers waren te vinden voor een fusie. Over met welke gemeenten gefuseerd moet worden, liepen de meningen uiteen. Alle mogelijkheden moeten onderzocht worden. Nu werd de hand uitgestoken naar Bocholt en Hechtel-Eksel. Gezien een fusie maar kan met buurgemeenten, moeten deze eerst instemmen vooraleer naar grotere fusies kan gekeken worden. Dat is thans de mening van de meerderheid in Peer.

Fusiepartners staan niet te springen.

Aangezien Peer een aanzienlijke schuld heeft, heeft Peer veel belang bij de schuldovername van 500,- euro per inwoner door Vlaanderen.

In het artikel in De Poort, geschreven door de burgemeester, staat dat een bijkomend pluspunt van een fusie is dat we bij een fusie 20 miljoen euro schuldovername van de Vlaamse overheid ontvangen.

Voor alle duidelijkheid, het bedrag van 20 miljoen euro is een bovengrens. De fusiegemeente kan aanspraak maken op een schuldovername van 500,- euro per inwoner, met een maximum van 20 miljoen euro in totaal. Dat wil dus zeggen dat de Peerse schuld met 8,5 miljoen euro zal afnemen bij een mogelijke fusie. De resterende schulden van de betrokken gemeenten worden gemeenschappelijk.

De schuld per inwoner van Hechtel-Eksel is amper 1/3 van de schuld van Peer. De schuldovername van 500,- euro per inwoner is voor Hechtel-Eksel m.a.w. minder belangrijk. Bovendien zit Hechtel-Eksel in een zetel, want ook Lommel en Leopolsburg lonken naar Hechtel-Eksel als mogelijke fusiepartner. Hechtel-Eksel kan de kat dus nog even uit de boom kijken.

Daarnaast vraagt ook Bocholt om meer tijd.

Andere constructies overwegen.

Waarom heeft het schepencollege nooit overwogen om mee in het fusieverhaal van Meeuwen-Gruitrode en Opglabbeek te stappen? Of wilden Meeuwen-Gruitrode en Opglabbeek dat niet? En waarom dan wel? Is het mogelijk om alsnog aan te sluiten bij de fusie in Meeuwen-Gruitrode en Opglabbeek? Op die manier wordt het streefcijfers van minstens 40 000 inwoners per fusiegemeente gehaald.

Hoe realistisch is een fusie tussen Peer, Bocholt, Bree, Meeuwen-Gruitrode en Opglabbeek. Op die manier ontstaat er een mix tussen overwegend landbouwgemeenten en gemeenten met industrie.

Over eventuele samenwerkingen met andere gemeenten is niet gesproken. Samenwerking mag altijd als ze opbrengt. Bovendien hebben dergelijke samenwerkingsverbanden een veel kleinere impact op het dagelijkse reilen en zeilen in een gemeente. Daar zal weinig tegenstand op komen.

Voor een fusie dient gestreefd te worden naar draagvlak bij de Perenaars en de inwoners van de fusiepartners.

Info- en participatiemoment mosterd na de maaltijd.

Behalve de mensen van de pers en de lokale politieke partijen was er een 20-tal burgers aanwezig.
Heel wat mensen hebben gelezen dat de gesprekken niet doorgaan. We kunnen ons daarom ook voorstellen dat sommige Perenaars zich vragen stelden bij de meerwaarde van dit moment.

De burger werd op de hoogte gebracht en uitgenodigd via een artikel in de stadskrant. Daarnaast werd online eveneens gecommuniceerd. Is op deze manier wel voldoende gedaan om alle inwoners in te lichten over het infomoment? Moest er geen brief verstuurd worden?
Het artikel in De Poort is misschien niet uitnodigend om als burger zijn of haar gedacht te geven over samenwerking tussen gemeenten en/of vrijwillige fusie, want…

• Om te beginnen lezen we: ‘Er werd al gepraat over een mogelijke fusie of samenwerking. In het college van Burgemeester en Schepenen en in de gemeenteraad. De conclusie is duidelijk: in Peer is er een draagvlak om een samenwerking te onderzoeken. Hoe en met wie zal de toekomst uitwijzen.’
• Een samenwerking is niet per definitie een fusie.
• Heeft het nog zin dat ik ga als er al draagvlak is en de toekomst zal uitwijzen hoe en met wie een fusie tot stand komt.

Als men de burger wil laten deelnemen, moet men hem of haar tijdig overtuigen van het belang van zijn aanwezigheid bij informatie-  en debatsessies.

Besluit: De voorgestelde fusie zal wellicht niet voor deze beleidsperiode zijn. Desalniettemin bestaat het vermoeden dat een fusie slechts een kwestie van tijd is, vrijwillig of verplicht.